Zespół Pieśni i Tańca „Łoniowiacy” z Łoniowej, który działa obecnie pod patronatem Dębińskiego Centrum Kultury w Jastwi jest zespołem o bardzo bogatej tradycji i historii.
Wszystkie spotkania zespołu odbywają się w remizie OSP w Łoniowej. Powstał on w 1953 roku z inicjatywy Pani Zofii Bodury (poetki ludowej), która tworząc grupę folklorystyczną chciała zaszczepić szacunek dla kultury ludowej, zachować od zapomnienia najcenniejsze tradycje folkloru regionalnego zainteresować młodzież tradycyjnym muzykowaniem, śpiewem, zabawami i tańcem ludowym. Na początku swej działalności zespół miał charakter teatralno – recytatorski, wśród repertuaru znajdowały się sztuki, pierwszą wystawioną był „Powrót Taty”.
Dopiero w 1956 roku, po trzech latach istnienia grupa przekształciła się w zespół folklorystyczny, a promotorem tej zmiany w dalszym ciągu była Pani Zofia Bodura. Na początku instruktorem zespołu była Pani Helena Kubala, a później Pani Apolonia Obalowa. Zespół „Łoniowiacy” w swoim repertuarze posiadał pieśni i tańce nie tylko tutejszego regionu (tańczono wtedy: chodzonego, poleczkę z różnymi przyśpiewkami, walca, polkę zaborowską oraz poloneza). W 1971 roku, kiedy to w Łoniowej obchodzono 650 – lecie założenia wsi, zespół wystąpił przed liczną publicznością z nowym repertuarem, który stanowiło tradycyjne stare weselisko łoniowskie. W tym czasie instruktorem zespołu była Pani Apolonia Obalowa, kierownikiem pani Zofia Bodura, a członkami zespołu byli: Teresa Kluska, Helena Batko, Ewa Baca z mężem, Zofia Kądziołka, Stanisława Dudek, Maria Stoszko, Łucja Bojdo, Maria Niemiec, Zofia Paryło, Adam Rzepa, Stanisław Jeleń, Stanisław Marek, Roman Drużkowski, Józef Bojdo, Benedykt Kądziołka, Józef Osmęda z ojcem Ignacym, Józef Marecik, Józef Sacha, Jan Mietła, Teresa Kudra, Stefan Baca, Antoni Rysak. Obecność tych osób została udokumentowana, jednak nie sposób wymienić wszystkich osób, które przewijały się przez zespół. W roku 1978 zmarła założycielka zespołu pani Zofia Bodura, w tym też roku zespół przeżywał kryzys i chylił się ku upadkowi, jednak dzięki zabiegom ówczesnego kierownika Pana Stanisława Jelenia zespół reaktywował się i działał nadal. W latach 1960-1980 kierownikami zespołu byli: Stanisław Jeleń, Józef Marecik, Edward Sambor, Edward Franczyk, Eugeniusz Kluska, Jan Kuras, Maria Osmęda oraz Janusz Dudek.
W połowie lat 80 – tych choreografem zespołu został Pan Adam Kawa, a zespół tworzyła młodzież kontynuująca tradycje rodzinne. W roku 1986 zespół gościł we Włoszech na zaproszenie zespołu „Derezano”, gdzie zdobył serca licznej publiczności. W tym też roku odbył się koncert we wsi Łoniowa z okazji 80 – lecia powstania Ochotniczej Straży Pożarnej. Tradycją zespołu był również udział w Pyrzyckich Spotkaniach z Folklorem, które odbywały się w byłym województwie szczecińskim w Pyrzycach. Obecnie ZPiT „Łoniowiacy” koncertuje kilkanaście razy w ciągu roku. Bierze udział w festiwalach i przeglądach zawsze zajmując czołowe miejsca i zdobywając prestiżowe nagrody. W 1989 roku zespół zmienił swoje oblicze, a to za sprawą nowego choreografa pana Kazimierza Górczaka z Dębicy, który pracuje z zespołem do dnia dzisiejszego. Dzięki jego profesjonalizmowi i umiejętnościom pedagogicznym, zespół odnosi wiele sukcesów na scenach festiwalowych. Co prawda ciągła zmiana członków zespołu nie służy mu, ale zaangażowanie nowych tancerzy oraz choreografa sprawia, że powstają nowe układy taneczne.
Olbrzymim atutem zespołu jest znakomita kapela. Obecnie w kapeli nie gra nikt, z mieszkańców Łoniowej. Kiedyś grali w niej Łoniowianie pan Adam Suchan i Andrzej Turski, który długo był też akompaniatorem. Obecnie akompaniatorem jest pan Zenon Piękoś, który wraz choreografem dojeżdża z Dębicy. Pozostałymi muzykami z kapeli są dobrze znani Henryk Wróbel z Jaworska, Józef Brzeziński z Łysej Góry, Tomasz Pabian z Brzeska i Piotr Malisz.
Znakomita kapela nie tylko przygrywa zespołowi do tańców, ale również samodzielnie koncertuje. Wieloletnia działalność kapeli to niezliczona ilość sukcesów na renomowanych festiwalach w kraju oraz za granicą. W ocenie fachowców jest to najlepsza, wzorcowa kapela krakowska. Dlatego oprócz koncertów otrzymuje ona zaproszenia do udziału w seminariach, warsztatach i szkoleniach gdzie etnografowie prezentują krakowską muzykę ludowa w ich wydaniu jako wzorzec do naśladowania.
W czerwcu 1993 roku zespół gościł na Międzynarodowym festiwalu Folklorystycznym w Tuluzie (Francja) na zaproszenie zespołu Le Poutou.
Przed tym wyjazdem zespól w swym repertuarze miał: suitę rzeszowską, suitę lubelską, tańce górali śląskich, krakowiaka oraz poloneza. W rok później, czyli w 1994 zespół po raz kolejny występował na scenach festiwalowych we Francji na zaproszenie zespołu z Saint Malo, który gościł w Polsce rok wcześniej. W roku 1998 „Łoniowiacy” znów wyjechali poza granicę naszego kraju, a nawet poza granicę Europy udając się na Festiwal do tureckiego miasta Bursa, dzięki temu poznali oni folklor krajów z innych kontynentów. W 2004 roku „Łoniowiacy po raz kolejny zostali zaproszeni do Bursy.
Zespół Pieśni i Tańca „Łoniowiacy” jest zespołem amatorskim, ale dzięki temu, że jest umiejętnie prowadzony, działa na słuchaczy i widzów swoją bezpośredniością i świeżością przeżyć. Działają w nim ludzie, którzy kochają muzykę, taniec i śpiew swojego regionu, dla których folklor jest czymś drogim. Dzięki pracy i zaangażowaniu członków zespołu i choreografa zespół sięgnął po najwyższe laury na wojewódzkich i krajowych przeglądach folklorystycznych. Dzięki staraniom Dębińskiego Centrum Kultury, zespół „Łoniowiacy” i miejscowość Łoniowa jest od wielu lat gospodarzem Przeglądu Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych Regionu Krakowskiego „KRAKOWIACZEK”. Organizacja tak dużej, wojewódzkiej imprezy w małej miejscowości to potwierdzenie, że zespół „Łoniowiacy” zasługuje na miano jednego z najlepszych ambasadorów polskiej kultury ludowej.
